Een toenemend aantal Nederlandse woningen is voorzien van een thuisbatterij. Er zijn inmiddels zelfs nieuwbouwprojecten, waarbij de thuisaccu standaard in de opgeleverde woningen geïnstalleerd zit. Waar een thuisbatterij tal van voordelen biedt, zien netbeheerders inmiddels ook enkele risico’s.
Het op verkeerde wijze gebruiken van een thuisaccu kan leiden tot een verhoogd risico op netcongestie, in plaats van het voorkomen daarvan. Het is een van de redenen dat verschillende netbeheerders, waaronder Liander, eerder dit jaar een vergoeding introduceerden voor huishoudens die actief bijdragen aan het ontlasten van het lokale stroomnet.
In dit artikel lees je meer over de zorgen van netbeheerders en de oplossingen die worden toegepast.
Risico op een onbedoelde hogere piekbelasting
Dat het aantal thuisbatterijen in Nederland stijgt heeft verschillende redenen. Zo wordt de afschaffing van de salderingsregeling gezien als een van de voornaamste drivers voor gezinnen om de thuisaccu te overwegen. Met een thuisbatterij hoeven zij een overschot aan groene stroom niet langer terug te leveren aan het net. Zij slaan dit voortaan in huis op. Een andere reden voor de opkomst van de thuisbatterij is de ontwikkeling die het product de afgelopen jaren heeft doorgemaakt.
De thuisbatterij is inmiddels zeer brandveilig en gaat, in het geval van een ijzerfosfaat
thuisaccu, al snel zo’n 10.000 laadcycli mee. Een derde ontwikkeling die een thuisbatterij het overwegen waard maakt, is het oplopende aantal uren waarin de stroomprijs negatief is. Alleen al in 2024 lag dat aantal op zo’n 400 uur.
Let op, een negatieve stroomprijs hoeft niet per definitie te betekenen dat de stroom gratis is. Immers, als huishouden betaal je belasting over iedere kWh aan stroom die je afneemt van het net. De stroomprijs zou onder de -0,15 eurocent moeten liggen, voordat je gratis energie op je thuisbatterij op kunt slaan.
Piekbelasting door gelijktijdig laden van thuisaccu’s
De zorg van Nederlandse netbeheerders zit voornamelijk in het feit dat de grote accu’s theoretisch op hetzelfde moment kunnen laden. Dit betekent dat de belasting van het stroomnet op zo’n moment toeneemt. Een hoge piekbelasting vergroot het risico op netcongestie.
In het ergste geval leidt netcongestie tot een onderbreking van de stroomvoorziening, waar andere bewoners en bedrijven in de regio hinder van ondervinden.
Niet alleen bij het gelijktijdig laden van de thuisbatterij speelt dit risico. Datzelfde geldt voor het ontladen ervan. Er zijn energieleveranciers die particuliere huishoudens in staat stellen om met een thuisbatterij te handelen op de onbalansmarkt.
Zo is het voor hen mogelijk om stroom tegen een laag tarief in te kopen en dit te verkopen als de prijs oploopt. Het is een van de manieren om een thuisbatterij rendabel te maken.
Zorg zit met name bij de grote batterijen
Op dit moment is het genoemde risico nog heel beperkt. Het gaat in Nederland vooralsnog om slechts enkele duizenden geïnstalleerde thuisbatterijen. Met de afschaffing van de salderingsregeling is de verwachting echter dat de vraag naar dit product de komende jaren sterk zal toenemen, met een piek rond 2027.
Het is voor netbeheerders daarom zaak om voor die tijd heldere richtlijnen op te stellen, wat de kans dat het genoemde risico een probleem vormt minimaliseert. Op dit moment maken netbeheerders al concrete afspraken met de beheerders van grote batterijen over de inzet daarvan.
Thuisbatterijen op afstand laten bedienen
Om klaar te zijn voor de toekomst heeft onder meer Liander aangegeven huishoudens een vergoeding te willen bieden, wanneer zij de thuisbatterij op afstand laten bedienen. Door de systemen van slimme software te voorzien is het daarmee mogelijk om het laden en ontladen van de thuisbatterij tijdelijk te stoppen, op de momenten dat er sprake is van een piekbelasting op het net.
De kans dat een file op het stroomnet zich in zo’n situatie doorzet neemt op deze manier af. Vergelijkbaar is de wens van netbeheerders om ook PV-systemen binnen woningen op afstand te kunnen bedienen. Het stopt de aanvoer van een overschot aan groene stroom, op het moment dat er sprake is van een piekbelasting op het lokale netwerk.
De vergoeding die Liander huishoudens biedt, compenseert de inkomsten die zij mislopen bij het niet kunnen terugleveren van stroom aan het net.
Geen reden om de thuisbatterij niet te nemen
De risico’s die netbeheerders aanhalen hoeven geen reden te zijn om de thuisbatterij niet aan te schaffen. Als consument kun je zelf een rol spelen in het voorkomen van netcongestie, door de batterij op een slim moment te laten op- en ontladen.
Daarbij wordt de batterij vooralsnog vaak gebruikt om een overschot van het PV-systeem op te slaan, om dit later op de dag zelf te verbruiken. Hiermee wordt het stroomnet niet of nauwelijks belast.