Thuisbatterijen ontwikkelen zich de laatste jaren op hoog tempo. Zo werd door verschillende fabrikanten van de lithium-ion accu overgestapt op de duurzamere en veiligere lithium-ijzerfosfaat thuisbatterijen. Ook worden moderne systemen tegenwoordig van software voorzien, vaak aangestuurd door kunstmatige intelligentie, waarmee het rendement van een thuisaccu verder geoptimaliseerd kan worden. Deze software helpt je het beste moment te vinden voor het op- en ontladen van een thuisaccu. Een andere vorm van innovatie van de laatste paar jaar, is die van de combinatie van blockchaintechnologie en thuisbatterijen. Onder meer netbeheerder TenneT heeft hier uitgebreid mee geëxperimenteerd. Een succesvolle eerste proef, die direct een vervolg kreeg. In dit artikel lees je meer over de relatie tussen blockchaintechnologie en de opslag van stroom op een thuisbatterij.
Zoeken naar de balans op het stroomnet
Netbeheerders zijn in Nederland verantwoordelijk voor het in balans brengen van het stroomnet. Dat is een steeds grotere uitdaging nu het aantal PV-systemen en windparken groeit. In het verleden is het bestaande energienet namelijk nooit ingericht op het hedendaagse tweerichtingsverkeer van afnemers en leveranciers. Het leidt tot files en een groeiend risico op netcongestie. In het ergste geval leidt netcongestie tot een onderbreking in de stroomvoorziening.
Er zijn verschillende manieren om de balans op het net te herstellen bij een sterke toename in de vraag of het aanbod. Zo kan bij een groeiende aanvoer van groene stroom gekozen worden voor de opslag ervan op een batterij. Dat kan een grote centrale batterij zijn, maar ook een netwerk van kleinere thuisbatterijen. Zo kunnen huishoudens een actieve bijdrage leveren aan het behoud van de balans op het energienet.
Blockchaintechnologie als schakel tussen deze thuisbatterijen
Om dat netwerk van thuisbatterijen te coördineren maakt men gebruik van blockchaintechnologie. Veel mensen kennen deze technologie door de opkomst van Bitcoin, de bekendste cryptocurrency. Een blockchain is een groot kasboek met een keten van transacties, die alleen met goedkeuring van een groot aantal computers worden uitgevoerd. Tezamen voeren die computers een berekening uit. Wanneer de berekening klopt, voert het systeem de transactie door. Op deze manier is de kans op fraude minimaal. Daarbij maakt de technologie het mogelijk om transacties op een later moment terug te zoeken; de blockchain is publiek beschikbaar. Eenmaal doorgevoerd is het niet meer mogelijk om een transactie aan te passen.
De blockchaintechnologie stelt een netbeheerder in staat om de capaciteit van de verschillende thuisbatterijen optimaal te benutten. Met name het decentrale karakter van blockchaintechnologie is hierbij interessant. De technologie maakt het mogelijk om onderling transacties uit te voeren, zonder dat daar een derde partij aan te pas moet komen. Niet alleen voor netbeheerders is de toepassing hiervan interessant. Ook huishoudens profiteren, specifiek van de mogelijkheid om actief deel te nemen aan de handel op de energiemarkt. Ze kunnen stroom goedkoop inkopen, opslaan op een thuisbatterij en vervolgens gebruiken op het moment dat de stroomprijs stijgt.
Middels blockchaintechnologie is het mogelijk om met een netwerk van compacte batterijen energie in te kopen, op het moment dat het stroomnet in onbalans dreigt te raken. Dat is vaak ook het moment waarop de energieprijzen dalen. Immers, een dalende prijs zet gebruikers aan om meer stroom af te nemen. Dat komt de balans op het net ten goede. Niet voor niets wordt vaak gesteld dat blockchaintechnologie het opzetten van een deeleconomie faciliteert. Dit is er een voorbeeld van.
Verschillende pilots met blockchaintechnologie en thuisaccu’s
In de afgelopen jaren zijn er verschillende pilots uitgevoerd, waarbij gebruik gemaakt werd van deze combinatie van technologieën. Onder meer Vandebron zette recent in op de toepassing hiervan. Deze energieleverancier beschikt over een netwerk van 150 elektrische auto’s van Tesla, die dagelijks (gedeeltelijk) worden opgeladen met een overschot aan opgewekte duurzame stroom.
Ook in Duitsland werd een vergelijkbaar experiment uitgevoerd. Hier kampte men met transportproblemen. Het bleek lastig te zijn om een grote hoeveelheid opgewekte windenergie uit het noorden slim te transporteren naar bedrijven en huishoudens in het zuiden. Door een netwerk op te zetten met zo’n 130 thuisbatterijen, ontstond er een grote mate van flexibiliteit in de decentrale opslag van groene stroom. Een verdere opstopping van duurzame energie op het stroomnet werd hiermee voorkomen.
Beide pilots werden geïnitieerd door netbeheerder TenneT, waarbij IBM voor de realisatie van de benodigde blockchaintechnologie zorgde. Naast deze voorbeelden zijn er meer toepassingen te vinden. Zo wordt blockchaintechnologie bijvoorbeeld ook gebruikt om op hoog tempo data uit te wisselen tussen partijen, bijvoorbeeld over stroomtarieven of tussen verschillende energiemeters. Op het internet zijn meer concrete pilots en toepassingen te vinden.
