De recent gepubliceerde Global Electricity Review van Ember laat zien dat de wereldwijde productie van groene stroom inmiddels een recordhoogte bereikt heeft. In 2024 werd meer dan 40 procent van alle elektriciteit die men wereldwijd gebruikt, geleverd door natuurlijke, hernieuwbare energiebronnen. Het gaat hierbij niet uitsluitend om zonnestroom, maar bijvoorbeeld ook om stroom voortkomend uit wind en waterkracht. Al geldt dat van deze natuurlijke energiebronnen, de zon de grootste groei laat zien in de productie van groene stroom. Dat is niet nieuw, het is al tientallen jaren het geval. Niet in de minste plaats door de sterke toename in het aantal (particuliere) PV-systemen wereldwijd.
Met de groei in de productie van groene stroom wordt de thuisbatterij steeds belangrijker, wil men het lokale stroomnet stabiel houden. Instabiliteit en de daarmee gepaard gaande (lokale) stroomstoringen kunnen het gevolg zijn van een veel groter aanbod dan de vraag naar stroom. Er ontstaat een file op het elektriciteitsnet, die zo snel mogelijk moet worden opgelost. Het is een belangrijke reden voor het feit dat de stroomprijzen in de afgelopen jaren meermaals negatief waren.
2.000 terawattuur aan zonnestroom opgewekt in 2024
In 2024 werd maar liefst 2.000 terawattuur aan stroom opgewekt op basis van de zon. Dat is 474 terawattuur meer dan een jaar eerder, een groei van een kleine 30 procent. Kijkend naar het geheel voorziet de zon hiermee voor zo’n 6,9 procent in de jaarlijkse, wereldwijd benodigde hoeveelheid stroom. Overigens is de zon niet de natuurlijke energiebron met het grootste aandeel, dat is waterkracht. Waterkracht is momenteel goed voor 14 procent, terwijl de wind in 8,1 procent van het wereldwijde verbruik voorziet.
Ook het verbruik van stroom neemt toe
Niet alleen is er sprake van groei in de aanvoer van hernieuwbare stroom naar het wereldwijde elektriciteitsnet. Tegelijkertijd ziet men dat het verbruik van huishoudens en bedrijven toeneemt. Zij stappen steeds vaker over van het gas op een elektrisch alternatief, zoals de warmtepomp voor het verwarmen van woningen. Of denk aan de overstap van auto’s op benzine naar volledig elektrische alternatieven. Het maakt dat het verbruik van gas en brandstof daalt, terwijl de vraag naar elektriciteit juist toeneemt.
Ook het groeiende aantal hittegolven waarmee men wereldwijd kampt, heeft invloed op de groeiende vraag naar stroom. Steeds vaker voorzien huishoudens hun woning van airconditioning, een grootverbruiker van elektriciteit. Niet alleen in Nederland, maar zeker ook in Zuid-Europese landen waar de temperaturen geregeld tot ver boven de 30 of zelfs 40 graden Celsius stijgen.
Een derde aspect is de opkomst van kunstmatige intelligentie en de opslag van data in de cloud. Het vergt binnen de grote datacenters veel energie om de computersystemen, die hiervoor gebruikt worden, ingeschakeld te houden.
Groeiende vraag naar thuisaccu’s om zonnestroom op te slaan
Met de groeiende aanvoer van groene stroom naar het elektriciteitsnet, groeit ook de druk op het net. Steeds vaker kampen netbeheerders met een onbalans, waarbij het aanbod veel groter is dan de vraag. Het leidde er de afgelopen jaren meermaals toe dat de energieprijs negatief was. Dit zette energieleveranciers aan om meer stroom af te nemen, om zo de onbalans te herstellen.
Huishoudens, maar bijvoorbeeld ook bedrijven, worden aangespoord om hun zonnestroom zo goed mogelijk zelf te verbruiken. Zonder thuisaccu is dat doorgaans lastig. De piek in de productie van zonnestroom valt immers op een ander moment op de dag, dan die in het verbruik. Een batterijsysteem maakt het voor huishoudens mogelijk om een overschot aan zonnestroom thuis op te slaan. Deze energie kan later op de dag gebruikt worden. Zo daalt niet alleen de piek in de aanvoer van stroom, maar ook die in de vraag naar energie.
Afschaffing salderingsregeling in 2027
Een ander aspect dat meespeelt is de afschaffing van de salderingsregeling. Huishoudens met zonnepanelen zien een belangrijk financieel voordeel daarvan wegvallen met de afschaffing van de regeling. Het maakt het voor hen aantrekkelijk om zonnestroom op te slaan, in plaats van terug te leveren aan het net.
Overigens heeft minister Hermans van Klimaat en Groene Groei recentelijk aangegeven dat het voor huishoudens niet loont om hun zonnepanelen vanaf 2027 te verwijderen of uit te schakelen. Ook zonder de salderingsregeling bieden de zonnecollectoren voordelen. Door de opgewekte zonnestroom voor een zo groot mogelijk deel zelf te gebruiken, neemt de afhankelijkheid van het net af en hoeft er minder stroom te worden afgenomen. Dat resulteert in een kostenbesparing. Die kostenbesparing is het grootst, wanneer de zonnepanelen gecombineerd worden met een batterijsysteem.
