De Nederlandse energiemarkt kampt relatief vaak met negatieve stroomprijzen, zo blijkt uit een analyse. Tot nog toe lag de stroomprijs in 2024 zo’n 400 uur onder nul. Dat aantal ligt veel hoger dan het totaal uit 2023. Ook in vergelijking met andere Europese landen is de prijs in Nederland relatief vaak negatief.
Een kans voor huishoudens met een thuisbatterij, die deze dankzij de negatieve prijs goedkoop op kunnen laden. Op het moment dat de prijzen stijgen, ontladen zij de accu om zo te profiteren van een aantrekkelijk financieel voordeel. Niet ieder huishouden profiteert van een negatieve stroomprijs. Dit is afhankelijk van het type energiecontract dat men afgesloten heeft. In dit artikel lees je er meer over.
Waar het aantal uren met een negatieve stroomprijs in 2019 nog op slechts drie lag, groeide dat in 2020 en 2021 al naar respectievelijk 97 en 70 uren. In 2023 kwam dat aantal voor het eerst (ruim) boven de honderd uit, op maar liefst 315 uren.
Niet onverklaarbaar dat negatieve stroomprijzen vaker voorkomen
Het valt goed te verklaren dat de negatieve stroomprijzen steeds vaker voorkomen in Nederland. Op zonnige momenten neemt het aanbod aan (groene) stroom flink toe, mede doordat in de afgelopen jaren fors geïnvesteerd werd in PV-systemen door Nederlandse huishoudens.
Zij profiteren tot (zeer waarschijnlijk) 2027 van de lopende salderingsregeling. Al hanteert een groeiend aantal energieleveranciers tegenwoordig een terugleverheffing, als gevolg waarvan het financiële voordeel van de salderingsregeling steeds minder groot wordt. Ook de windmolens en zakelijke zonneparken waar de laatste jaren in geïnvesteerd is, spelen hierbij een belangrijke rol.
Met een stijgend aanbod aan (groene) stroom op het net, groeit ook het risico op netcongestie. Je kunt dit zien als een file, waarbij het net de aangevoerde stroom niet meer kan verwerken. Om het overschot aan stroom zo snel mogelijk af te voeren, wordt de prijs van een kWh aan energie verlaagd. In sommige gevallen bereikt deze hierbij een negatieve waarde. Dat negatieve stroomtarief kan meerdere uren aanhouden.
Huishoudens met dynamisch energiecontract profiteren
Zoals in de inleiding van dit artikel genoemd wordt, profiteert niet iedereen van een negatieve stroomprijs. Het zijn de huishoudens met een dynamisch energiecontract die hier baat bij hebben. Bij een dynamisch energiecontract wisselt de prijs van een kWh aan stroom ieder uur. De prijs is niet real-time, deze wordt een dag van tevoren vastgesteld op de day-ahead energiemarkt.
In de middag het vaakst negatieve stroomprijzen
Wie de stroomprijzen van de afgelopen maanden analyseert, merkt op dat deze het vaakst een negatieve waarde bereikt tussen 12.00 en 16.00 uur. Dat geldt in het bijzonder voor de weekenden en vakantieperiodes.
Niet alleen is de opbrengst van de particuliere PV-systemen en zonneparken in deze periode doorgaans het hoogst, ook verbruikt men in deze uren relatief weinig. Op zonnige dagen zit men buiten, evenals dat bijvoorbeeld elektrische auto’s vaak voor 12.00 uur of na 16.00 uur worden opgeladen.
In de praktijk komt gratis stroom weinig voor
Een negatieve stroomprijs betekent niet per definitie dat huishoudens met een dynamisch energiecontract profiteren van gratis stroom. Dat heeft te maken met de energiebelasting die over iedere kWh aan stroom in rekening wordt gebracht.
Gemiddeld genomen ligt de energiebelasting tussen de 10,0 en 15,0 eurocent per kWh. Dit betekent concreet dat de stroomprijs zo’n 15,0 eurocent onder nul moet zijn, voordat stroom volledig gratis is. Logischerwijs geldt dat ook een sterk gereduceerde stroomprijs een fraai financieel voordeel op kan leveren voor huishoudens.
Tot nog toe kent Nederland in 2024 66 uren waarin de nettoprijs op nul of minder lag, rekening houdend met de te betalen energiebelasting. Dat is al meer dan in heel 2023, toen dat aantal op 57 uren lag. Ter illustratie, in 2019 kende ons land slechts twee uren met een nulprijs.
Profiteren van lage stroomprijzen met een thuisbatterij
Er zijn verschillende manieren waarop huishoudens de negatieve stroomprijzen in Nederland kunnen benutten. Dat doe je bijvoorbeeld door tijdens deze uren de wasmachine en vaatwasser aan te zetten, door de elektrische auto op te laden bij een negatieve stroomprijs, enzovoorts.
Een alternatief is het gebruik van een thuisbatterij, waarvan de capaciteit aanmerkelijk ruimer moet zijn dan de opbrengst van een eventueel PV-systeem. Op momenten dat de stroomprijs negatief is, kun je de thuisbatterij volledig opladen.
Bij een stijgende energieprijs ontlaad je deze vervolgens weer. Het heeft een positief effect op het rendement en daarmee de terugverdientijd van de thuisaccu. Laat je door onze specialist adviseren over een geschikte capaciteit voor een thuisbatterij die je wilt gebruiken om te profiteren van negatieve stroomprijzen in Nederland.
