In verschillende Nederlandse regio’s wordt driftig gezocht naar mogelijkheden om het stroomnet te ontzien. Het risico op netcongestie, vaak omschreven als een filevorming op het elektriciteitsnet, neemt al jaren toe. Wanneer dit niet tijdig aangepakt wordt, leidt netcongestie tot lokale onderbrekingen in de stroomvoorziening. Uit onderzoek van provincie Noord-Brabant, gemeente Breda en netbeheerder Enexis blijkt dat de buurtbatterij momenteel geen geschikte oplossing vormt voor deze situatie. Een alternatief is het stimuleren van het gebruik van een thuisbatterij. De thuisbatterij neemt enkele belangrijke praktische bezwaren van een buurtbatterij weg, zo is de conclusie.
Toenemende zorgen over elektriciteitsnet in Noord-Brabant
Provincie Noord-Brabant kampt, net als verschillende andere Nederlandse provincies, met toenemende zorgen over de staat van het elektriciteitsnet. Niet alleen raakt het elektriciteitsnet overvol, ook de aanvoer van bijvoorbeeld zonnestroom is steeds groter. Dat laatste is het gevolg van de PV-systemen die de afgelopen jaren massaal werden aangesloten door huishoudens. Een groot deel van de stroom die zij momenteel opwekken, wordt aan het net geleverd.
De combinatie leidt tot pieken in de vraag en het verbruik, ook wel netcongestie. Het net heeft lokaal onvoldoende capaciteit om de grote hoeveelheden stroom te kunnen vervoeren. Dit leidt tot de eerder in dit artikel aangehaalde filevorming.
Opslaan van groene zonnestroom als mogelijke oplossing
Om deze filevorming lokaal tegen te gaan, is de opslag van groene zonnestroom een potentiële oplossing. In plaats van het overschot aan stroom terug te leveren aan het elektriciteitsnet, wordt dit opgeslagen. Het ontlast het net, waarmee de kans op netcongestie daalt. Dat is niet het enige voordeel van deze opslag. Denk ook aan de mogelijkheid om de opgeslagen stroom te verbruiken zodra de vraag naar stroom van het net groeit.
Praktische bezwaren belemmeren keuze voor buurtbatterij
Als een van de mogelijke vormen van energieopslag werd de afgelopen tijd onderzoek gedaan naar de inzet van buurtbatterijen. Deze batterijen hebben het formaat van een zeecontainer en helpen het overschot aan zonnestroom van woningen met zonnepanelen in de wijk op te slaan. Andersom levert de buurtbatterij deze huishoudens stroom, op momenten dat de zonnepanelen te weinig energie opwekken. Juist het grote formaat van deze buurtbatterijen is een van de bezwaren voor de toepassing ervan. Vaak moet er ruimte worden gemaakt, wat er lang niet altijd is binnen de wijken.
Een ander bezwaar dat genoemd wordt in het onderzoek, is de te beperkte capaciteit van de buurtbatterij. Deze capaciteit is onvoldoende om de hoeveelheid opgewekte zonnestroom lokaal op te kunnen slaan. Het gevolg daarvan is dat er alsnog een (groot) deel van de productie van PV-systemen naar het elektriciteitsnet vloeit. Zo blijft het effect van deze buurtbatterijen op het tegengaan van netcongestie en het oplossen van de filevorming op het net beperkt.
Andere bezwaren die genoemd worden zijn de kosten van een buurtbatterij, waarvoor binnen gemeenten vaak geen budget is, en het beheer van het systeem. Onduidelijk is wie zou moeten toezien op het beheer, gebruik en onderhoud van de buurtbatterijen. Zou je dat beheer bij een energieleverancier beleggen, dan leidt het in potentie tot hogere kosten voor gebruikers van de batterij. Zij betalen mogelijk dubbele energiebelasting.
Thuisbatterij neemt belemmeringen gedeeltelijk weg
Daar waar voorlopig wordt afgezien van de inzet van buurtbatterijen, kan de keuze voor een thuisbatterij interessant zijn. Dat geldt in het bijzonder, wanneer een groot aantal huishoudens binnen wijken ervoor kiezen. Een thuisbatterij neemt relatief weinig ruimte in binnen woningen. Daarbij kan de thuisaccu in veel gevallen op de bestaande infrastructuur worden aangesloten, wanneer je al een PV-systeem hebt.
Ook interessant aan een thuisbatterij: zelfs zonder zonnepanelen kun je met een thuisaccu bijdragen aan het verminderen van het risico op netcongestie. Dat zit in het feit, dat je stroom van het net af kunt nemen op het moment dat het aanbod daar groter is dan de vraag. Het laden van de thuisbatterij op die momenten helpt de piek in de aanvoer van stroom te beperken. Huishoudens profiteren in deze situaties van een scherp energietarief, waarmee zij de investering in een thuisbatterij terugverdienen.
Terugvragen van btw op een thuisaccu
Hoewel de kosten van een thuisaccu momenteel nog als nadeel worden gezien van een thuisbatterij, verandert dat de komende jaren mogelijk. Er wordt door verschillende politieke partijen gevraagd om een proef, waarbij huishoudens subsidie aan kunnen vragen voor de investering in de accu. Op dit moment is het al mogelijk om een deel van de investering terug te krijgen, door de btw terug te vragen bij de Belastingdienst. Let wel, dat kan uitsluitend wanneer de batterij gecombineerd wordt met een dynamisch energiecontract.
