Wereldwijd zetten landen steeds meer in op de productie van duurzame, hernieuwbare groene energie. Kijk eens om je heen, je komt steeds meer zonne- en windparken tegen, huishoudens laten massaal zonnepanelen op het dak van hun woning installeren, enzovoorts.
Een hele goede ontwikkeling, die past bij de ambities die deze landen tezamen hebben gesteld. Zo werd eerder afgesproken dat er in 2030 drie keer zo veel groene energie moet worden opgewekt als dat in 2022 het geval was. Een doel dat heel reëel lijkt te zijn, daar met de huidige plannen al een vermenigvuldiging van 2,7 bereikt wordt ten opzichte van 2022. De focus ligt hierbij voornamelijk op het opwekken van hernieuwbare energie uit de wind en zon.
De ontwikkelingen op het gebied van de productie van hernieuwbare energie hebben verschillende consequenties. Denk bijvoorbeeld aan het risico op netcongestie, dat op een vergelijkbaar tempo groeit in verschillende Nederlandse regio’s. Het stroomnet raakt overvol, waarbij er steeds vaker sprake is van een onbalans in vraag en aanbod. Zo wordt er op zonnige dagen veel meer hernieuwbare energie aangeleverd vanuit de PV-systemen op daken en de zonneparken van grotere instanties, dan men op zo’n moment verbruikt.
Andersom kan het op bewolkte dagen zo zijn dat afnemers veel meer stroom vragen, dan er op zo’n moment wordt aangeleverd. Deze onbalans kan in het ergste geval leiden tot onderbrekingen in de stroomvoorziening. Wie het nieuws de laatste jaren volgt, ziet dat grootschalige stroomstoringen vaker voorkomen.
Samen zorgen voor een slimme opslag van hernieuwbare energie
Om het risico op netcongestie het hoofd te kunnen bieden, is het belangrijk om slim om te gaan met de opslag van hernieuwbare energie. Er zijn verschillende trajecten gestart om in de buurt van wind- en zonneparken te investeren in grote batterijen.
Een overschot aan groene stroom kan hier bewaard worden, totdat de vraag naar stroom weer toeneemt. Ook huishoudens spelen hier een rol in. Zij kunnen een thuisbatterij overwegen, om zo een overschot aan duurzame stroom thuis te bewaren. Het salderen daarvan is hiermee niet langer nodig.
Overigens geldt voor het salderen van groene stroom dat het de komende jaren minder aantrekkelijk wordt voor huishoudens. De verwachting is dat de salderingsregeling per 2027 zal worden afgeschaft. Vooruitlopend op de afschaffing van de salderingsregeling hebben verschillende energieleveranciers een terugleverheffing geïntroduceerd.
Door stroom thuis op een batterij op te slaan, voorkom je dat deze kosten aan jouw huishouden worden doorberekend.
Wegvloeien van hernieuwbare energie een risico
Zou er onvoldoende geïnvesteerd worden in de opslag van hernieuwbare energie, dan vormt het wegvloeien daarvan een reëel risico. Het is zonde om stroom op te wekken, wat vervolgens niet gebruikt kan worden.
Ook op dit punt is de investering in een thuisbatterij interessant. Er zijn al proeven geïnitieerd, waarbij huishoudens de controle over hun PV-systeem weggeven aan een netbeheerder of energieleverancier in ruil voor een financiële vergoeding.
De energiemaatschappijen hebben op deze manier de mogelijkheid om PV-systemen uit te schakelen op het moment dat het risico op netcongestie toeneemt door een sterke toename in het aanbod. Dit betekent dat de zonnepanelen niet optimaal benut worden in zo’n geval.
Investeringen in het stroomnet zijn cruciaal
Niet alleen wordt naar de mogelijkheden gekeken om een overschot aan hernieuwbare zonne- en windenergie op een effectieve wijze op te slaan. Ook zijn investeringen in het stroomnet van groot belang om netcongestie tegen te kunnen gaan.
Eerder publiceerde de NOS een IEA-scenario, waarin nog voor 2030 circa 25 miljoen kilometer aan stroomnet verzwaard of extra aangelegd moet worden om de gestelde doelen te kunnen halen. Ter illustratie, bij 25 miljoen kilometer heeft men het over circa 625 rondjes om de aarde.
Vanzelfsprekend is het echter niet dat de stroomnetten wereldwijd voor 2030 voldoende verzwaard zijn. In de praktijk blijkt dat het vaak ingewikkeld is om de vergunningen tijdig rond te krijgen. Dat moet in de komende tijd sneller en efficiënter.
Opwekken, opslaan en besparen
Toewerken naar een duurzamere wereld in 2030 bestaat uit verschillende stappen. Het gaat niet alleen om het opwekken en vervolgens opslaan van hernieuwbare energie. Denk ook aan het belang van het besparen van energie.
Landen zouden burgers moeten motiveren om een warmtepomp te kopen, om de isolatie van hun woning te verbeteren, om over te stappen op een elektrische auto, enzovoorts. Het is een aspect dat vaak relatief weinig aandacht krijgt, zeker op nationaal niveau.
Waar de opwekking en opslag van hernieuwbare energie zich op hoog tempo ontwikkelen, geldt dat niet voor de energiebesparing die landen nastreven. Dit blijft nagenoeg gelijk.
